Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nin yayın süreçleri, sağlık alanının çeşitli dallarındaki klinik ve deneysel araştırma yazıları, orijinal olgu sunumları ve literatür derlemeler gibi alanlarındaki nitelikli bilimsel makalelerin yansız biçimde değerlendirilmesi, geliştirilmesi ve paylaşılması esasına göre yürütülmektedir. Bu kapsamda yazarların, dergi editörlerinin, hakemlerin ve yayıncının uyması gereken etik kurallar aşağıda belirtilmiş olup, “Yayın Etiği Komitesi’nin (Committe on Publication Ethics – COPE (https://publicationethics.org/))” yayınladığı kılavuzlar ve politikalar doğrultusunda hazırlanmıştır.

Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, “insan”ın içinde bulunduğu tüm çalışmalarda “Helsinki Bildirgesi”, “İyi Klinik Uygulamalar Kılavuzu” ve “İyi Laboratuvar Uygulamaları Kılavuzu”’nda belirtilen esaslara ve T.C. Sağlık Bakanlığı’nın ilgili yönetmeliklerine uygunluk ilkesini kabul eder. İnsanlar veya hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, Etik Kurul onayı kopyasının dergiye gönderilmesi zorunludur. İlgili belgenin dergiye gönderilmemesi durumunda makale değerlendirmeye alınmaz. Yazar(lar), “Örneklem ve Yöntem/Gereç ve Yöntem” bölümünde Etik Kurul onay tarihi ve sayısını yazmalıdır.

Yayıncının Sorumlukları

• Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, Arel Üniversitesi tarafından yayımlanmaktadır.
• Yayıncı, Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nde makale yayımlama sürecinde karar merciinin ve hakemlik sürecinin editörün sorumluluğu olduğunu kabul eder.
• Yayıncı tarafından Üniversitenin Web sitesinde derginin web sayfasında derginin açık, elektronik ve ücretsiz erişimini sağlanır.

Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Sorumlulukları

• Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen makalelerin yayınlanması ve sonrasındaki süreçlerden editör ve editörler kurulu sorumludur. Editör ve editörler kurulu dergi ve basılan makalelerle ilgili kararları verirken tarafsız olarak hareket eder.
• Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri  Dergisi editörler kurulu dergiyi geliştirmek ve yayın kalitesini yükseltmek için çaba gösterir.
• Editör ve editörler kurulu makalelerin alanında uzman kişiler tarafından değerlendirilmesini sağlar. Hakem listesini hakemlerin uzmanlık alanlarına göre sürekli yeniler.
• Makaleyi değerlendirmek için gönderilen hakemlerle yazarlar arasında çıkar çatışması-çıkar birliği bulunup bulunmadığına dikkat edilir.
• Editör ve editörler kurulu kör hakemlik değerlendirme süreci ile yazarlar ve hakemlerle ilgili bilgileri her iki tarafa da ifşa etmezler.
• Yazarlar, makalelerin durumu ile ilgili bilgi talep ettiklerinde kör hakemlik sürecine zarar vermeden makale durumuna ilişkin bilgi verilir.
• Makalelerde makalenin gönderi ve kabul tarihleri yayımlanır.
• Editör ve editörler kurulu, makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen göstermeli, etik kurul onayı olmadığında makaleyi ret ederler.
• Editörler atandıkları makalenin yazarlarıyla herhangi bir kişisel ve/veya mali çıkar ilişkisi içinde olmamalıdır.
• Gönderilen bir makalenin yazar listesinde bulunan kurul editör ve üyesi, o makalenin değerlendirme süreci dışında tutulur.
• Editör kurulu, yazarlar tarafından sisteme yüklenen tüm makaleleri derginin dahil olduğu Dizine göre oluşturulan dergi kurallarına göre gözden geçirmelidir.
• Editör kurulu, sisteme yüklenen her makalenin ilk olarak uygunluk durumunu İLK KONTROL Listesi’ne göre değerlendirmelidir.
• Editör kurulu, makale değerlendirme sürecinin gizlilik içerisinde olmasına dikkat etmelidir ve üçüncü kişilerle paylaşılmamalıdır.
• Sisteme yüklenen tüm makaleler editör kurulu tarafından herhangi bir ayrım gözetmeksizin tamamen tarafsız bir şekilde değerlendirilmelidir.

Hakemlerin Sorumlulukları

• Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri  Dergisi makale değerlendirme sürecinde iki yönlü kör hakemlik ilkesi uygulanır.
• Hakemler yazarlarla doğrudan iletişim kuramaz, makale değerlendirme formları ve metin üzerinde düzeltme istemlerini yönetim sistemi DergiPark üzerinden editör ve/veya editörler kurulu aracılığı ile yazar(lar)’a iletilir.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

• Hakemlere, yalnızca uzmanlık alanları ile ilgili makaleler gönderilir. Fakat seçilen danışman, makalede yer alan araştırmanın uzmanlık alanı ile ilgili olmadığını düşünüyorsa, makale yazarı(ları) ile çıkar çatışması-çıkar birliği olması durumunda veya bu makaleyi değerlendirmek için yeterli olmadığını düşünüyorsa veya makaleyi zamanında değerlendiremeyecekse, bu durumu editöre bildirerek ve değerlendirme sürecinden çekilmelidir.
• Hakemlik sürecinde tüm hakemler makaleleri tarafsız bir şekilde değerlendirmelidir, bu sürecin gizli olduğunu ve üçüncü kişilerle paylaşılmaması gerektiğini bilmelidir.
• Hakemler makaleleri, ilişkili materyalleri ve içerdikleri kesinlikle gizli tutmalıdır.
• Hakemler yazarların fikirlerini açıklamamalıdırlar.
• Hakemler, değerlendirmelerinde dürüst, objektif ve kişisel önyargılardan bağımsız olmalı, makalenin bilimsel yönlerini değerlendirmelidirler. Yazara yönelik kişisel eleştiride bulunmamalı, görüşlerini açıkça veriler eşliğinde akademik ve yapıcı bir dil kullanarak, hakaret içeren kişisel yorumlardan kaçınarak ifade etmelidirler.
• Hakemler yazarların ırk, cinsiyet, cinsel yönelim, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya siyaset felsefelerini göz önünde bulundurmadan sadece makalenin bilimsel yönlerini değerlendirerek karar vermelidirler.
• Bilimsel değerlendirmelere ek olarak, hakemler makale ile ilgili etik kuralların ihlal edildiği bir durum tespit ederse durumu editöre bildirmelidir.
• Hakemler değerlendirmeyi kabul ettikleri makalelerle ilgili görüşlerini kendilerine verilen süre içerisinde önerilerini sisteme yüklemelidir. Belirtilen süre içerisinde dönüş yapılmaması durumunda ilgili görev iptal edilerek editörler tarafından yeni hakem ataması yapılabilir.

Yazarların Etik Sorumlulukları

• Alınan etik kurul izni belgelendirilmeli ve sisteme ayrı bir dosya olarak yüklenmelidir. Dergiye yüklenen etik kurul dosyasındaki bilgiler makale başlığı ve yazar isimleri ile uyumlu olmak zorundadır.
• Etik kurul izni gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makale yazım kurallarına göre uygun bölümlerde belirtilmelidir. Etik kurul izniyle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin son sayfasında (“Etik Kurul Beyanı” başlığı altında) belirtilmelidir. Olgu sunumlarında bilgilendirilmiş gönüllü olur formunun imzalatıldığına dair bilgiye (“Bilgilendirilmiş Onam Beyanı” başlığı altında) yer verilmelidir. Derlemelerde etik kurul onay
• Yazarların, kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet etmesi gerekir (görsel kullanımında kaynak belirtilmeli, ölçek kullanımı izni alınmalı gibi).
• Çalışma ile ilgili taraf olabilecek tüm kişisel ve finansal ilişkilerin bildirilmesinden yazarlar sorumludur.
• Araştırmalarda destekleyen kurum varsa, bilgisi mutlaka yöntem bölümünde belirtilmelidir.
• Yazar(lar)’ ın, Sağlık Bilimleri ve Yaşam Dergisi’ne yayımlanmak üzere gönderdikleri makalelerinin başka bir dergide yayımlanmamış ya da aynı anda başka bir dergiye yayımlanmak üzere gönderilmemiş olması gerekir.
• Makalelere yalnızca katkısı olan yazarların ismi yazılmalıdır (çalışmanın tasarımı, yürütülmesi, uygulanması, veri toplanması veya analizi/yorumlanmasına önemli katkılarda bulunmuş kişiler; çalışmanın hipotezi, ve taslağına katkı sağlamış ve entelektüel içerik için eleştirel olarak revizyon gerçekleştirmiş kişiler; makalenin son halini görmüş, onaylamış ve yayına sunulmasını kabul etmiş kişiler). Yayımlanmak üzere gönderilen makalelerde daha sonra yazar sırası değişikliği, yazar ekleme çıkarma işlemi istenmemelidir.
• Yazar(lar), makale yazımı sırasında kullandıkları kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda atıf yapmalıdır.
• Yazar(lar), araştırma makalelerinde gerekli etik kurul belgelerini almalı, makalenin yöntem bölümünde etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı belirtilmelidir. Ayrıca benzerlik raporlarını iThenticate (http://www.ithenticate.com/) programını kullanarak belgelemelidir. Derlemelerden etik kurul onay belgesi istenmez.
• Değerlendirmeye alınan makalelerle ilgili bilgi ve ham veri istendiğinde yazar (yazarlar) editöre veya editörler kuruluna iletmelidirler.
• Yazar(lar), gönderdikleri makale ile ilgili değerlendirme ve erken görünüm aşamasında ya da elektronik ortamda bir hatayı fark ettiklerinde editöre veya editörler kuruluna bilgi vermeli, düzeltmek ya da geri çekmek için iletişime geçmelidir.
• Sisteme yüklenen makale; tez çalışması, özet poster bildiri veya özet sözel bildiri kapsamında ise başlık sayfasında bu bilgiye yer verilmesi gerekir (“Bu makale …. yazarın yüksek lisans/doktora tezinden elde edilen veriler kullanılarak hazırlanmıştır.” / “Bu makale ….. kongresinde …. tarihinde sözel/poster olarak sunulmuştur.” gibi). Yöntem bölümü, bulgular veya tartışma tamamıyla aynı olan tam metin bildiriler makale olarak dergi yayın sürecine kabul edilmemektedir.

İntihal ve Etik Dışı Davranışlar

Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri  Dergisi’ne yayımlanmak üzere gönderilen makalelerinin benzerlik oranı (kaynaklar hariç) %20’den az olan makaleler değerlendirmeye alınır (iThenticate). Bu oranı aşan makaleler gözden geçirilmesi ya da düzeltilmesi için yazarlara geri gönderilir, intihal ya da etik dışı davranışlar tespit edilirse yayımlanması reddedilir. Makaleyle ilgili yazarın sorumluluğunda olan süreçlerdeki intihal ve etik dışı davranışların sorumluluğu yazar (yazarlara) aittir.

Makalede Etik dışı bazı davranışlar

• Çalışmaya katkıda bulunmayan kişilerin yazar olarak belirtilmesi.
• Makale yazarın yüksek lisans/doktora tezinden ya da bir projeden üretilmişse, herhangi bir yerde sunulmuşsa bunun belirtilmemesi.
• Gönderilen makalelere ilişkin çıkar çatışmalarının belirtilmemesi.
• Makale ile ilgili çift taraflı kör hakemlik sürecinin deşifre edilmesi.

Şikayet Politikası

Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nde yayımlanmış herhangi bir materyal ile ilgili şikayetler ilk yayımlanma tarihinden itibaren altı ay içinde yapılmalıdır. Makale süreçleri veya makale ile ilgili herhangi bir şikayet olması durumunda, yazarlar tarafından ilgili şikayetler gerekçeleri ile birlikte dergi editörlük ofisine ausbyd@arel.edu.tr e-posta adresi üzerinden bildirilmelidir.

Yayın politikası

Yayınlanan makaleler dolayı doğabilecek her türlü sorumluluk yazarlara aittir.
Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan makalelerin telif hakkı Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’ne aittir. Yazarlara telif ücreti ödenmez.

Makalenin kabul edilmesi durumunda, tüm yazarlarca imzalanmış Telif Hakkı Devir Sözleşmesi editöre gönderilmelidir.

Yazılarda yer alan görüşlerin sorumluluğu yazarlara aittir.

Bilimsel makalelerin bütünlüğünü bozmamak açısından, reklam ve benzeri tanıtılar yazı içinde yer almayacaktır.

Nisan, Ağustos ve Aralı aylarında olmak üzere yılda üç sayı olarak elektronik ortamda makale yayımlayan derginin yayın dili Türkçe ve İngilizce’dir.

Hiçbir ad altında yazar veya kurumundan ücret alınmaz.

Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri  Dergisi’ne gönderilen tüm makaleler;

• İlk olarak dergi yazım kurallarına göre editör, editör yardımcısı ve alan editörü tarafından kontrol edilir. Dergi yayın ilkesi ve kurallarına göre uygun bulunmayan makaleler ileri incelemeye gerek duyulmadan yazara iade edilir. Gerekli durumlarda yazarlardan düzeltme istenebilir.
• Dergi yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan ve intihal oranı (iThenticate veya Turnitin) %20’yi geçmeyen makaleler editör tarafından değerlendirme sürecine alınır. Bu aşamada editörler makaleyi bilimsel açıdan yetersiz görmesi durumunda ret kararı verebilir, makaleyi yazara gönderebilir veya hakemlik sürecini başlatabilir.
• Editör tarafından uygun bulunan makalelerin bilimsel değerlendirmesi için en az iki hakem davet edilir. Hakemin değerlendirme süresi içerisinde görüşlerini/önerilerini/düzeltmelerini sisteme yüklemesi beklenir.
• Hakem önerileri ve varsa editör kurulu önerileri revize için editör makaleyi yazara gönderir. Revizyon isteği belirtilen süre içerisinde revize makale olarak sisteme yükler (düzeltmelerin yapılması yazının kesin yayımlanacağı anlamına gelmez). Revize edilen makale yapılan değişiklikler ayrı bir sayfada açıklanmalıdır.
• Belirtilen süre içerisinde sisteme yüklenen revize makaleler, editör kurulu tarafından kontrol edilir. Editörler revizyon sonrası makaleyi tekrar hakem sürecine gönderebilir veya revizyon/kabul/red kararı verebilir.
• Bir hakemin majör kararı vermesi diğer hakemin minör kararı vermesi durumunda majör düzeltme kararı verilir. Son düzeltmelerden sonra editör değerlendirmesi sonucu nihai karar verilir.
• Bir hakemin ret kararı diğer hakemin kabul veya revizyon kararı vermesi durumunda üçüncü hakeme gönderilebilir. Hakem önerileri dikkate alınarak nihai karar editör tarafından verilir.
• Yazarlar tarafından revize edilen ve editörler tarafından kabul kararı alınan makaleler yazım ve dil bakımından değerlendirildikten sonra mizanpaj editör kontrolüne gönderilir. Mizanpaj sonrası son kontroller yapılır ve gerekli durumlarda yazardan revizyon istenebilir. Tüm kontroller yapıldıktan ve kabul kararı verildikten sonra makale ilgili sayıya atanır ve basım için sıraya alınır. Tüm bu durumlar sorumlu yazara sisteme kayıtlı adreslerine mail olarak gönderilir.
• Makaleler yayınlandıktan sonra DergiPark kuralları gereği yazarlara kontrol için belirli bir süre verilir, bu süre içerisinde yazarlar herhangi bir değişiklik durumunu editörlere bildirmek zorundadır. Bu süre sonunda herhangi bir değişiklik yapılamayacağı için geri dönüş yapmayan yazarların makalenin son halini onayladığı kabul edilir.